Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna Forum na temat przemocy w rodzinie
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" IPZ PTP
www.niebieskalinia.pl 
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

GROMADZENIE DOWODÓW W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z PRZEMOCĄ

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Przepisy Prawne
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Echnaton
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur


Dołączył: 15 Lis 2006
Posty: 6110
Skąd: Suwałki

PostWysłany: Nie Sie 23, 2009 22:23    Temat postu: GROMADZENIE DOWODÓW W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z PRZEMOCĄ Odpowiedz z cytatem

Niezwykle ważną z punktu powodzenia procedur prawnych w sprawach związanych
z przemocą w rodzinie jest kwestia gromadzenia dowodów na zaistnienie konkretnych okoliczności.
Nie należy zapominać o zbieraniu dowodów świadczących o doznawanej przemocy, nawet wtedy gdy nie od razu osoba pokrzywdzona będzie zdecydowana je wykorzystać.
Poniżej zamieszczony został uproszczony opis wybranych środków dowodowych, który może okazać się pomocny osobom doświadczającym przemocy oraz działającym w obszarze pomocy ofiarom przestępstw. Należy pamiętać, że nie jest to katalog zamknięty, a także, że ostatecznej oceny dowodów dokonuje sąd.

1) Dowód z zeznań świadków.

Świadkiem może być osoba fizyczna bez względu na wiek, stan psychiczny, stan zdrowia lub stan organów zmysłowych (np.: osoba głucha, niema, niewidoma) oraz bez względu na fakt czy jest źródłem pierwotnym (świadek bezpośredni, naoczny) czy pochodnym (świadek, który z innych źródeł dowiedział się o zdarzeniu).

Podstawowym świadkiem we własnej sprawie jest ofiara przemocy. Świadkami mogą być także dalsi członkowie rodziny (rodzice, rodzeństwo, teściowie, itd.) oraz dzieci, niezależnie od ich wieku. Pamiętać jednakże należy, że osobom „najbliższym” (w rozumieniu prawa) dla sprawcy przemocy służy prawo do odmowy składania zeznań. Niestety, ofiary przemocy często korzystają z tego uprawnienia (w związku z zastraszeniem przez sprawcę albo na skutek obietnic poprawy), co w konsekwencji powoduje odmowę wszczęcia postępowania lub jego umorzenie, a w dalszej perspektywie również trudności w powtórnym przeprowadzeniu postępowania prawnego.

Zgodnie z art. 115 § 11 k.k. do kręgu osób najbliższych zaliczamy:
- małżonków,
- wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków itd.),
- zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki itd.),
- rodzeństwo (w tym także przyrodnie),
- powinowatych w tej samej linii lub stopniu (ojczyma, macochę, zięcia, synową, pasierba, pasierbicę),
- osoby pozostające w stosunku przysposobienia oraz ich małżonków (dzieci adoptowane, rodziców adopcyjnych),
- osoby pozostające we wspólnym pożyciu (konkubenta, konkubinę).
Prawo odmowy składania zeznań przysługuje również świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie.
Świadek może także uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeśli mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.

Świadek może zażądać by przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeśli treść zeznań mogłaby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na hańbę.

Oprócz świadków z kręgu rodziny wartościowym źródłem dowodowym są zeznania osób „obcych” (z punktu widzenia prawa) dla stron. Mogą to być policjanci, którzy przeprowadzali interwencje (dlatego tak ważne jest każdorazowe wzywanie Policji w sytuacji zagrożenia), dzielnicowy, pracownik socjalny, lekarz, ale także znajomi, koledzy czy koleżanki.

Osoba pozostająca z oskarżonym w szczególnie bliskich stosunkach osobistych, może (jeśli złoży wniosek) zostać zwolniona od składania zeznań lub odpowiedzi na pytania.

Świadkiem może być osoba, która nie była naocznym świadkiem zdarzeń, natomiast na przykład słyszała o nich, zna ich przebieg z relacji czy też np.: widziała obrażenia ciała osoby pokrzywdzonej.

Zgodnie z art. 177 kpk każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek zgłosić się i złożyć zeznania. Na świadka, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo bez zezwolenia oddalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem może zostać nałożona kara pieniężna. Taki świadek może zostać również przymusowo doprowadzony.

Świadek ma obowiązek złożyć zeznanie zgodnie z prawdą. W wypadu złożenia fałszywych zeznań świadek może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Sąd może odebrać od świadka przyrzeczenie, które składa się przed rozpoczęciem zeznań. Można odstąpić od odebrania przyrzeczenia od świadka, jeżeli obecne strony nie sprzeciwiają się temu.

Art. 178 kpk mówi, iż nie wolno przesłuchiwać jako świadków obrońcy lub adwokata osoby zatrzymanej (co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę) oraz duchownego (co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi). „Zdania (na ten temat – dopisek własny) w doktrynie są podzielone, jednakże bardziej przekonujące jest stanowisko, utrzymujące rzeczony obowiązek zawiadomienia po stronie wskazanych osób. Jego spełnienie nie może jednak łączyć się z ujawnieniem źródła informacji, uzyskanej w okolicznościach wskazanych w art. 178 kpk.”

W toku prowadzonego postępowania może zajść konieczność przeprowadzenia z udziałem świadka innych niż przesłuchanie czynności procesowych, np. okazania osób lub wizerunków, konfrontacji.

Jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka, jego rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego spostrzeżeń, sąd lub prokurator może zarządzić przesłuchanie go z udziałem biegłego lekarza lub biegłego psychologa, a świadek nie może się temu sprzeciwić.

Świadek, który nie może stawić się na wezwanie z powodu choroby, kalectwa lub nie dającej się pokonać przeszkody może być przesłuchany w miejscu zamieszkania.

Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo zagrożenia mienia o znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd a w postępowaniu przygotowawczym prokurator może wydać postanowienie o zachowaniu tajemnicy danych osobowych świadka. W takich wypadkach dane osobowe świadka pozostają wyłącznie w dyspozycji sądu i prokuratora.

Świadek ma również prawo zastrzec adres swojego miejsca zamieszkania do wiadomości sądu lub prokuratora jeśli zachodzi obawa użycia wobec niego przemocy lub groźby. Wówczas korespondencja dotycząca toczącej się sprawy kierowana będzie na inny wskazany adres (np. na adres zakładu pracy).

Osobie, która przybyła do sądu w celu złożenia zeznań przysługuje żądanie przyznania należności za utracony zarobek dzienny (nie więcej niż 4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), a także zwrot kosztów podróży. W celu uzyskania tych należności świadek musi zgłosić takie żądanie, dokumentując to np. rachunkami lub biletami.


2) Rzeczowe środki dowodowe

„Niebieskie Karty” Policji i Pomocy Społecznej
„Niebieskie Karty” Policji to notatki urzędowe wypełniane w wyniku otrzymania przez Policję informacji o przemocy w danej rodzinie (najczęściej po interwencji domowej). Zawierają one: rodzaj doznawanej/stosowanej przemocy, dane personalne osoby pokrzywdzonej, sprawcy, świadka (świadków) zdarzenia, opis ewentualnych obrażeń ciała obu stron i ich zachowania się, informację o dzieciach w rodzinie, opis miejsca zdarzenia oraz działań podjętych wobec ofiary i sprawcy.
W dalszej konsekwencji dla rodziny prowadzona będzie procedura „Niebieskie Karty”,
w ramach której dzielnicowy będzie cyklicznie wizytował rodzinę m.in. pod kątem sprawdzenia stanu bezpieczeństwa, informacji prawnej, etc. Z każdej takiej wizyty dzielnicowy sporządza notatkę urzędową, która może zostać włączona do akt toczącego się postępowania.
W ramach procedury NK do pomocy danej rodzinie zaangażowane powinny zostać instytucje pomocowe z danego terenu, przede wszystkim zaś pomoc społeczna, która jest głównym partnerem Policji w tym zakresie. Procedura „Niebieskie Karty” funkcjonowała w pomocy społecznej na zasadzie dobrowolności do dnia 30 kwietnia 2004 roku. Od chwili wejścia w życie Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku, stosowanie przedmiotowej procedury przez pracowników socjalnych zostało wpisane jako obowiązek. Art. 107 ust. 2 w/w ustawy mówi, iż: „W przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie pracownik socjalny wypełnia formularz „Pomoc Społeczna - Niebieska Karta” stanowiący załącznik do rodzinnego wywiadu środowiskowego” i podejmuje działania przewidziane ustawą w celu niesienia pomocy rodzinie. Te działania to m.in. zapewnienie: bezpieczeństwa członkom rodziny, pomocy medycznej, socjalnej, skierowanie do specjalistów, etc. Pracownik socjalny również zobowiązany jest do składania cyklicznych wizyt w rodzinie.

Dokumentacja prowadzona przez pracowników placówek pomocowych/szkoły, etc.
Jeśli w pomoc rodzinie zaangażowane są inne służby lub instytucje, każdorazowy swój kontakt z rodziną (np.: rozmowy psychologa z ofiarą przemocy, pedagoga szkolnego z dzieckiem, wychowawcy klasy z rodzicem, pedagoga szkolnego z dyrektorem czy pracownikiem danej służby działającej w obszarze zapobiegania przemocy w rodzinie) powinny dokumentować.
Skrupulatnie odnotowane powinny być również wszelkie spostrzeżenia na temat zachowania, wyglądu, widocznych obrażeń ciała czy też uzyskane na ten temat informacje (podkreślić należy, iż warto zapisywać dosłownie wypowiedziane przez rozmówców kwestie).
Sporządzając tego rodzaju dokumentację należy kierować się przede wszystkim tym, iż pamięć ludzka jest niezwykle ulotna i po tygodniu lub dwóch trudno jest pamiętać szczegóły, które z punktu widzenia postępowania prawnego mogą okazać się szczególnie cenne.
Dokumentowanie rozmów/konsultacji z kierownikiem swojej placówki, innym specjalistą czy przedstawicielem danej służby (np. Policji) traktować należy również jako potwierdzenie własnych działań podejmowanych na rzecz danej rodziny.

Dokumentacja sporządzana przez służby i instytucje pełnią taką samą funkcję w postępowaniu jak notatki Policji.

Obdukcja lekarska (płatna)
Wystawienie obdukcji przez lekarza sądowego jest o tyle istotne, iż oprócz opisu obrażeń ciała odniesionych przez ofiarę znajdują się tam informacje decydujące o kwalifikacji prawnej czynu, czyli z jakiego artykułu sprawca będzie odpowiadał i jaką karą jest zagrożony ten czyn. Jeśli naruszenie czynności ciała nastąpiło na okres powyżej 7 dni (średnie uszkodzenie ciała), przestępstwo takie jest ścigane z urzędu (policja, prokuratura mają obowiązek wszcząć postępowanie – chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, wówczas ściganie odbywa się na jej wniosek). Natomiast jeśli obrażenia były lżejsze (poniżej 7 dni), czyn ten jest ścigany z oskarżenia prywatnego.

Dokumentacja lekarza rodzinnego
W sytuacji, gdy ofiara zostanie pobita może udać się do lekarza rodzinnego, pokazać doznane obrażenia oraz wskazać ich przyczynę. Lekarz powinien zapisać te informacje w karcie pacjenta. Dokumentacja ta może zostać wykorzystana jako dowód w toku postępowania prawnego. Jeśli lekarz pierwszego kontaktu odmawia zapisania udzielonych informacji oraz opisu doznanych obrażeń, jest to podstawa do złożenia skargi.

Nagrania
Nagrania przebiegu awantur wszczynanych przez sprawcę mogą stanowić materiał dowodowy,
w szczególności jeśli mamy do czynienia z psychicznym znęcaniem się.
Dla ułatwienia podjęcia decyzji o przyjęciu przez organ prowadzący postępowanie takiego środka dowodowego warto jest wraz z oryginałem nagrania dostarczyć przepisaną jego treść.

Zdjęcia
Za pomocą fotografii można utrwalić różne ważne z punktu widzenia postępowania okoliczności, np.: wygląd zdemolowanego przez sprawcę mieszkania, obrażeń ciała osoby pobitej (warto sfotografować kilkakrotnie ze względu na zmieniający się wygląd ran/siniaków w wyniku upływu czasu), wyglądu samego sprawcy, etc.

Inne dowody rzeczowe: podarte/zakrwawione ubranie, zniszczone sprzęty, narzędzia, których sprawca używał do bicia/zastraszania ofiary.
_________________
„lepiej zapal świecę, niż byś miał przeklinać ciemność”
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email Odwiedź stronę autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Przepisy Prawne Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group